Volt, kilowattuur, watt en lumen – wat zit erachter? We leggen de verschillende termen uit.
De geur van vers gezette koffie vult je keuken, de wasmachine ratelt en de radio speelt je favoriete liedje. Elektrische apparaten zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Maar hoe wordt het stroomverbruik van een wasmachine, de helderheid van een ledlamp of de prestaties van een haardroger eigenlijk aangegeven? Wat betekent energie-efficiëntie? Of het nu gaat om volt, kilowattuur, watt of lumen – er zijn veel termen die in de wereld van de elektriciteit worden gebruikt.
Kilowattuur/kWh – meting van het elektriciteitsverbruik
Het energieverbruik, bijvoorbeeld van een huishouden, wordt gemeten in kilowattuur. Dit is de energie die door een apparaat met een vermogen van een kilowatt (=1000 watt) in een uur wordt verbruikt. Zo kun je bijvoorbeeld berekenen hoeveel energie een elektrisch apparaat per jaar verbruikt. Vermogen (in watt) x tijd (in uur) gedeeld door 1000 = kWh.
Een voorbeeld: als een spaarlamp van 20 watt een uur brandt, verbruikt hij 20 wattuur, dit betekent. 0,02 kWh. Deze spaarlamp kan 50 uur licht geven tot hij 1 kWh heeft verbruikt. Om je een beter idee te geven van hoeveel dit is: het gemiddelde elektriciteitsverbruik van een enkel huishouden in bedraagt ongeveer 2000-2.750 kilowattuur per jaar.
Watt- eenheid van vermogen
Het wattage van een elektrisch apparaat geeft het maximale vermogen van het apparaat aan, zodat apparaten zo goed mogelijk kunnen worden vergeleken. Hoe meer watt, hoe meer energie er wordt verbruikt. Een haardroger met een vermogen van 2000 watt droogt het haar sneller dan een apparaat met 1200 watt, omdat het apparaat meer vermogen heeft.
Lumen – Helderheid
Op de verpakking werd het vermogen van de gloeilamp vroeger in watt aangegeven. Maar sinds de komst van de ledlamp, die veel minder energie verbruikt maar even fel schijnt als een gloeilamp, is de meeteenheid lumen geworden, de meeteenheid voor de lichtintensiteit. Als je het aantal watt vermenigvuldigt met tien, bereken je ruwweg de lumen van de lamp.
Volt – Elektrische spanning
Volt is de meeteenheid voor elektrische spanning. Dit geeft aan hoe sterk de aandrijving van de elektrische stroom is, dit betekent de druk waarmee de stroom door de kabel wordt geperst. Er komt 230 volt komt uit een Nederlands stopcontact. Met deze spanning kun je de meeste conventionele elektrische apparaten gebruiken. Ovens vereisen soms hoogspanningsstroom van 400 volt
Op de verpakking van lampen verwijst de volt-aanduiding naar de apparaten waarvoor ze geschikt zijn, niet naar hun helderheid of stroomverbruik.
Ampère – stroomsterkte
Meet de hoeveelheid stroom die door een draad loopt. Hoe hoger de spanning (volt), hoe meer vermogen (watt) wordt geleverd. Ampère is Watt gedeeld door Volt
Er kan ongeveer tien ampère door een gewoon stopcontact. Dit betekent dat als je een haardroger van 2000 watt in een stopcontact van 230 volt steekt de stroomsterkte 8,69 ampère is. Als je een ander elektrisch apparaat in hetzelfde stopcontact steekt, zal de zekering doorslaan omdat de stroomsterkte te hoog zou zijn. Dit dient als een beschermingsmechanisme zodat de stroomkabels niet oververhit raken.
Energie-efficiëntie
Hoe weet je nu of een elektrisch apparaat energiezuinig is en dus weinig elektriciteit verbruikt? Energie-efficiëntie is de maatstaf voor de hoeveelheid energie die wordt gebruikt om een bepaald voordeel te bereiken. Niet elke koelkast of wasmachine is noodzakelijkerwijs een elektriciteitsopslorper. Let daarom bij de aankoop op het energie-efficiëntielabel. Hoe minder elektriciteit een apparaat verbruikt om het voordeel te bereiken, hoe hoger de energie-efficiëntie. Sinds 2011 is de etikettering van de energie-efficiëntieklasse binnen de EU verplicht voor een breed scala van apparaten. A+++ geeft een hoge, G een lage energie-efficiëntie aan. De efficiëntieklasse is bijvoorbeeld ook te vinden op de verpakking van lampen.